Nederland live toejuichen op het EK 2024?
Bekijk onze busreizen naar Duitsland!

Hands in het voetbal

Een van de eerste dingen die je als beginnend jeugdvoetballertje leert, is dat je de bal niét met je handen mag aanraken. Het klinkt simpel, maar de praktijk wijst anders uit. Hands is een van de meest controversiële regels uit het voetbal. Want wanneer is het nou reglementair hands en wanneer niet? En welke situaties bevinden zich in een grijs gebied? In dit artikel lees je hoe het zit.

Basisregels rondom hands

Hands houdt in dat de bal op een onreglementaire manier contact maakt met de arm of hand van een veldspeler. In de meeste gevallen is bal + arm hands, behalve als een speler de bal tegen zijn hand of arm krijgt terwijl de armen langs of voor het lichaam worden gehouden. Dus ook als de bal je hand raakt tijdens een natuurlijke reflex – bijvoorbeeld om je hoofd te beschermen – is het vaak hands. Een begrip als ‘aangeschoten hands’ is dus verwaarloosbaar.

Ook de keeper kan hands maken. De doelman mag de bal in eigen zestienmeter altijd met de hand pakken, behalve als de bal door een eigen speler opzettelijk wordt teruggespeeld. Als de doelman de bal in zo’n situatie oppakt, is het een indirecte vrije trap voor de tegenstander in het zestienmetergebied.

Wanneer is het hands?

Het antwoord op deze vraag is niet zo eenvoudig als je denkt. Eerst moet namelijk vastgesteld worden wat in het voetbal als 'de arm' wordt beschouwd. In de officiële regels staat dat de arm vanaf de onderkant van de oksels begint. Krijgt een speler de bal op de schouder? Dan is het dus geen hands. Als de bal op het grensgebied tussen schouder en arm komt, is het aan de scheidsrechter en VAR (video assistant referee) om een beslissing te nemen. Het uiteindelijke besluit wordt gemaakt op basis van eigen interpretatie van de scheidsrechter.

Aanvallend hands en verdedigend hands

Sinds 2020 zit er een verschil in de beoordeling van aanvallend hands en verdedigend hands. Het komt erop neer dat bij verdedigend hands de bal de arm legaal mag raken, mits deze in natuurlijke positie is. Wordt de bal in een aanval geraakt en heeft dat voordeel? Dan is het altijd hands.

Aanvallend hands
De handsregel is het strengst in aanvallende situaties. Er mag simpelweg geen voordeel gehaald worden, doordat de bal de arm raakt. Zelfs niet als de armen strak langs het lichaam hangen. Deze regel is in 2020 ingevoerd en zorgt voor meer duidelijkheid. Sinds de invoering van deze regel is er minder discussie op het veld ontstaan voor deze vorm van hands.

Verdedigend hands
Verdedigend hands is eigenlijk allesbehalve niet-aanvallend hands. Het is meestal hands als de bal de arm raakt, terwijl deze niet in natuurlijke positie is. Met natuurlijke positie wordt langs het lichaam bedoeld. Helemaal natuurlijk is het niet, aangezien ieder mens reflexen kent, maar toch wordt het op die manier beoordeeld. Slechts heel af en toe wordt voor reflexen van armen – door bijvoorbeeld een van richting veranderd schot – geen hands gegeven. Dit soort beslissingen hangen voornamelijk af van de interpretatie van de scheidsrechter en VAR.

Wanneer is hands een gele of zelfs rode kaart?

In principe wordt bij onopzettelijk hands geen kaart getrokken, tenzij de handsbal een veelbelovende aanval onderbreekt. Het is voor een scheidsrechter moeilijk in te schatten of de speler in kwestie bewust zijn arm in een onnatuurlijke positie houdt of niet. Daarom wordt er soms wel en soms geen geel getrokken bij gelijksoortige situaties.

In een enkel geval wordt een scoringskans ontnomen door een handsbal. Bijvoorbeeld door Luis Suarez op het WK voetbal in 2010. Als een keeper hield hij de bal tegen. Bij dat soort situaties zit er voor de scheidsrechter maar één ding op: rood.

Praktijkvoorbeelden van hands

In de volgende drie voorbeelden wordt duidelijk wat hands is en in hoeverre de interpretatie van de scheidsrechter en VAR doorslaggevend is.

1. Penalty voor Everton
In deze samenvatting van de wedstijd Crystal Palace tegen Everton zie je dat de bal rond 0.53 seconden het strafschopgebied van Crystal Palace inzeilt. Vervolgens kopt een speler van Everton de bal op twee meter afstand hard tegen de arm van een Palace-verdediger. De VAR grijpt in en de scheidsrechter besluit zelf te kijken. Oordeel? Penalty voor Everton. De verdediger zou de arm niet op een natuurlijke positie houden. Of hij hier écht wat aan kan doen, is vraag twee.

2. Bal komt tegen arm, maar geen hands
In de wedstrijd Manchester United tegen Liverpool wordt in minuut 25 een corner voor het doel getrapt. Vervolgens schiet een Liverpool-speler de bal tegen de handen van Manchester-speler McTominay. Spelers appelleren voor hands, maar dat is niet het geval. McTominay had zijn handen namelijk voor/langs zijn lichaam, dus kan het in verdedigend opzicht nooit hands zijn. De situatie die zich daarna voordoet met Bailly heeft niets met hands te maken. Het gaat hier puur om het eerste gedeelte van de video.

3. Penalty voor Portugal op het WK in Qatar
Op het WK in Qatar speelt Portugal een poulewedstrijd tegen Uruguay. In minuut 87 wordt de bal door een Portugees het strafschopgebied van de Zuid-Amerikanen ingepasst. Vervolgens valt een Uruguayaan die tijdens zijn val de bal met zijn arm raakt. Er wordt direct voor hands geappelleerd en de VAR grijpt in door de scheidsrechter naar de zijkant te roepen om zelf te kijken. Ondanks dat de speler moeilijk zijn handen ergens anders kan laten tijdens een val, wordt er toch voor een penalty gekozen.

Beroemdste handsbal ooit: de hand van god

In de geschiedenis van het voetbal is er één wereldberoemde handsbal die nooit vergeten zal worden. Namelijk de handsbal van Diego Maradona in de kwartfinale van het WK in 1986 tussen Argentinië en Engeland. Deze handsbal waarmee de kleine Argentijn scoort, wordt ook wel 'de hand van god' genoemd. Verwijzend naar het schilderij van kunstenaar Michelangelo ‘the Creation of Adam’. Uiteindelijk won Argentinië het WK, mede door deze belangrijke handsgoal van de destijds beste voetballer ter wereld. Met andere woorden: een iconisch handsmoment dat de hele voetbalwereld destijds in zijn greep hield. Nu – met de VAR – zullen dit soort momenten nooit meer voorkomen.

Bekijk alle blogs